Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST) và Viện Hàn lâm khoa học Belarus (NASB) đã thiết lập quan hệ hợp tác từ những năm 1999. Trong những năm qua, đặc biệt là từ năm 2008, quan hệ hợp tác về khoa học và công nghệ giữa Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Viện Hàn lâm Khoa học Belarus đã đạt được những thành tựu quan trọng. Đáng chú ý là việc thành lập Trung tâm Việt Nam – Belarus để nghiên cứu và phát triển công nghệ trong lĩnh vực chế tạo máy – thiết bị, năng lượng và hóa chất nhằm thúc đẩy chuyển giao công nghệ và thương mại hóa các kết quả nghiên cứu khoa học, từ đó hình thành Trung tâm về Công nghệ hóa học, Phòng thí nghiệm Thiết bị khoa học công nghệ cao, Phòng thí nghiệm Công nghệ Nano tế bào hợp tác với Belarus và các dự án chuyển giao công nghệ như “Nghiên cứu ứng dụng Polyguanidin để xử lý nước lũ thành nước sinh hoạt cho vùng lũ lụt”, “Nghiên cứu và chuyển giao công nghệ chế tạo thiết bị bay không người lái”,… Các chương trình và dự án hợp tác song phương giữa hai bên đang được triển khai và đã thực sự đem lại những hiệu quả cho cả hai phía.

Để phát triển mối quan hệ đã có và tăng cường hợp tác về khoa học công nghệ cũng như tận dụng các kết quả đã đạt được của hai bên, trong chuyến thăm Belarus của Chủ tịch Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (CHXHCNVN) - Trần Đại Quang, sáng ngày 27/6, tại Cung Độc lập, Thủ đô Minsk, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Cộng hòa Belarus, theo sự phân công của Chủ tịch nước Trần Đại Quang, GS.VS. Châu Văn Minh - Chủ tịch VAST đã ký bản nghi nhớ hợp tác về khoa học và công nghệ giữa Viện Hàn lâm KHCNVN và Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Belarus trước sự chứng kiến của Chủ tịch nước CHXHCNVN Trần Đại Quang và Tổng thống Cộng hòa Belarus - Ngài Aleksandr Grigoryevich Lukashenko.

Bản ghi nhớ hợp tác về khoa học công nghệ được ký kết lần này là mốc quan trọng để đẩy mạnh hơn nữa quan hệ hợp tác truyền thống về khoa học và công nghệ giữa hai Viện Hàn lâm nói riêng, giữa hai nước Việt Nam và Belarus nói chung trên tinh thần của tuyên bố chung Việt Nam Belarus “Hai bên ghi nhận tầm quan trọng của việc phát triển hợp tác trong các lĩnh vực khoa học-công nghệ, giáo dục,… và khẳng định tính cấp bách và sự cần thiết của việc thực hiện Chương trình hợp tác giữa Belarus và Việt Nam trong các lĩnh vực kinh tế, khoa học, giáo dục và văn hóa giai đoạn 2016-2018”.

GS.VS.Châu Văn Minh - Chủ tịch VAST đã ký bản nghi nhớ hợp tác về khoa học và công nghệ giữa Viện Hàn lâm KHCNVN và Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Belarus trước sự chứng kiến của chủ tịch nước CHXHCNVN - Trần Đại Quang và Tổng thống Cộng hòa Belarus - Ngài Aleksandr Grigoryevich Lukashenko.

VAST có quan hệ hợp tác truyền thống với các Viện nghiên cứu, các trường Đại học của Liên bang Nga, đặc biệt là quan hệ hợp tác chặt chẽ với Viện Hàn lâm Khoa học Nga (RAS), Viện Liên hiệp Nghiên cứu Hạt nhân DUBNA (JINR) và Quỹ Nghiên cứu cơ bản Nga (RFBR)…. Sau gần 50 năm hợp tác, VAST đã triển khai nhiều hoạt động, từ trao đổi đoàn lãnh đạo cấp cao đến việc thực hiện các chương trình hợp tác song phương trong các lĩnh vực toán học, vật lý, khoa học vật liệu, công nghệ thông tin, hóa học, công nghệ sinh học, địa chất, địa lý, vật lý địa cầu, khoa học công nghệ biển, công nghệ môi trường, sinh thái và tài nguyên sinh vật,... Với sự giúp đỡ của các nhà khoa học Nga, nhiều chương trình hợp tác có ý nghĩa khoa học và thực tiễn sâu sắc đã góp phần vào phát triển kinh tế xã hội, bảo vệ an ninh, quốc phòng của Việt Nam. Một số kết quả hợp tác như xây dựng bộ Thực vật chí Việt Nam, xây dựng Atlas Quốc gia Việt Nam cũng như chương trình INTERKOSMOS nghiên cứu điều tra lãnh thổ vùng Tây Nguyên và Đồng bằng Sông Cửu Long bằng phương pháp viễn thám, các chuyến khảo sát nghiên cứu biển hợp tác với Phân viện Viễn Đông, Viện Hàn lâm Khoa học Nga (FEBRAS) là những thí dụ nổi bật về sự hợp tác có hiệu quả giữa VAST và các đối tác Nga.

Mối quan hệ hợp tác khoa học giữa VAST và các đối tác Nga ngày càng được tăng cường thông qua việc mở rộng hợp tác đặc biệt với Tập đoàn nhà nước về hoạt động Vũ trụ (ROSCOSMOS). Tháng 6/2016, VAST và ROSCOSMOS đã ký Bàn ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực chinh phục khoảng không vũ trụ và ứng dụng các thiết bị kỹ thuật, công nghệ vũ trụ vào mục đích hòa bình. 

Chiều ngày 29/6 tại Phủ tổng thống trong Điện Kremlin, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, GS.VS. Châu Văn Minh đã ký “Chương trình hợp tác trong lĩnh vực hàng không vũ trụ giữa VAST và tập đoàn ROSCOSMOS giai đoạn 2017-2022” trước sự chứng kiến của Chủ tịch nước CHXHCNVN - Trần Đại Quang và Tổng thống Liên Bang Nga - Ngài Vladimir Vladimirovich Putin. Chương trình hợp tác về hoạt động vũ trụ được ký kết lần này là lộ trình quan trọng để đẩy mạnh hơn nữa quan hệ hợp tác về khoa học và công nghệ nói chung, về công nghệ vũ trụ nói riêng giữa hai nước Việt Nam và Liên Bang Nga như tuyên bố chung Việt Nam và Liên Bang Nga đã được ký kết trong chuyên thăm nga từ ngày 28/6 – 1/7 của Chủ tịch nước Trần Đại Quang cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam.

Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, GS. VS. Châu Văn Minh đã ký “Chương trình hợp tác trong lĩnh vực hàng không vũ trụ giữa VAST và tập đoàn ROSCOSMOS giai đoạn 2017-2022” trước sự chứng kiến của chủ tịch nước CHXHCNVN Trần Đại Quang và Tổng thống Liên Bang Nga, ngài Vladimir Vladimirovich Putin. (Ảnh: Trịnh Chinh)

Việc ký 2 văn kiện hợp tác giữa VAST và các đối tác Belarus và Nga, khẳng định quan hệ về Khoa học và Công nghệ giữa Việt Nam – Nga và Belarus nói chung, giữa VAST, ROSCOSMOS và NASB nói riêng sẽ có nhiều tiềm năng để phát triển mạnh mẽ, hiệu quả hơn trong thời gian tới.

Sáng 2/7/2017, GS.VS. Châu Văn Minh đã về đến sân bay Nội Bài, kết thúc tốt đẹp chuyến tháp tùng Chủ tịch nước CHXHCNVN  - Trần Đại Quang thăm chính thức Liên bang Nga và Cộng hòa Belarus từ ngày 26/6 đến ngày 1/7/2017 theo lời mời của Tổng thống Liên bang Nga V. Putin và Tổng thống Cộng hòa Belarus A. Lukasenko.

Theo VAST